پروتکل SIP (پروتکل سیپ) یکی از سیستم‌های ارتباطی بین دستگاه‌های تحت شبکه است. ارتباطات با استفاده از خطوط شبکه باید در بستر مطمئنی برقرار شود. امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای پشتیبانی از این ارتباط‌ها استفاده می‌شوند.
سیستم‌های شبکه‌ای که در آنها ویپ (Voip) به کار برده می‌شود، لازم است از سیپ استفاده شود. این سیستم به خصوص در حوزه مخابرات کاربرد زیادی داشته و افرادی که در این حوزه مشغول فعالیت هستند باید درمورد سیپ اطلاعات داشته باشند. به همین منظور در ادامه این مطلب به بررسی بیشتر سیپ و نحوه عملکرد آن خواهیم پرداخت.
SIP سیپ چیست؟ SIP مخفف چیست؟
SIP مخفف عبارت Session Initiation Protocol و به معنی پروتکل شروع جلسه است. Protocol شامل مجموعه‌ای از استانداردهایی است که در شبکه جهانی ارتباطات اینترنتی کاربرد دارد. همچنین Initiation به معنای شروع ارتباط و Session هم ارتباطات آنلاین مانند ارتباط تصویری، تلفنی، کنفرانس یا نشست‌ها است.
از سیپ برای ارتباط بین دو دستگاه استفاده می‌شود. در واقع SIP یک پروتکل سیگنالیک است و شروع، تغییر و پایان یا به صورت کلی کنترل Session را بر عهده دارد. البته لازم به ذکر است این پروتکل در شبکه‌های ویپ به‌تنهایی استفاده نشده و در کنار آن تعداد دیگری از پروتکل‌ها وجود دارد که پروتکل‌های RTP، RTSP و SDP از جمله این پروتکل‌ها هستند.
سیپ‌ها قابلیت اجرا روی IPv4 و IPv6 را دارند. این پروتکل در ارتباط با چندین پروتکل دیگر کار می‌کند. پیام‌های SIP حمل می‌شود. SIP به‌گونه‌ای طراحی شده است که مستقل از پروتکل لایه انتقال زیربنایی باشد و می‌تواند با پروتکل Datagram کاربر (UDP)، پروتکل کنترل انتقال (TCP) و پروتکل انتقال کنترل جریان (SCTP) استفاده شود.
بررسی پروتکل SIP (پروتکل سیپ)
بررسی پروتکل SIP یا پروتکل سیپ سبب شناخت بیشتر این سیستم می‌شود. این پروتکل زمانی شروع به کار می‌کند که تماسی بین دو یا چند نفر برقرار شود. زمانی که درخواستی برای اشخاص دیگر ارسال می‌شود، آنها می‌توانند درخواست را قبول یا رد کنند.
SIP بین دو کامپیوتر یا دستگاه‌های تلفن همراه کار کرده و برای پردازش و مدیریت تماس‌ها از پروتکل شبکه استفاده می‌کند. با وجود سیپ مواردی چون مکان کاربر، در دسترس بودن کاربر، قابلیت‌های کاربر، تنظیم جلسه و مدیریت جلسه تعیین شده و توسط کاربران قابل مشاهده است.
این پروتکل به عنوان یک پروتکل Request-Response شناخته می‌شود و در لایه Application (لایه پنجم مدل OSI) فعال است. عملکرد پروتکل SIP یا سیپ به‌گونه‌ای است که پیام‌ها از کلاینت دریافت و سپس از طریق سرور ارسال می‌شود. انتقال پیام‌ها از طریق پروتکل‌هایی چون UDP، TCP و SCTP صورت می‌گیرد.
پیام‌های SIP به دو صورت request و response است. هر یک از انواع پیام پروتکل سیپ دارای بخش‌های مختلفی هستند که در جدول زیر به بررسی هر یک از آنها پرداخته شده است.
| نام پیام | توضیحات | نوع پیام |
| پیام INVITE | به هنگام گرفتن شماره، این شماره در PBX به یک آدرس IP تبدیل شده و سپس برای برقراری ارتباط ارسال شده و تلفن زنگ می‌خورد. | request |
| پیام ACK | این پیام جهت صحت ارسال بسته‌های SIP با استفاده از پروتکل TCP برای اطلاع‌رسانی می‌کند. | response |
| پیام BYE | این پیام نشان‌دهندة حضور مخاطب برای شروع ارتباط است. | request |
| پیام CANCEL | این پیام از طرف سرور و برای قطع پیام معلق صادر می‌شود. پس از پیام CANCLE پیام BYE ارسال خواهد شد. | request |
| پیام REGISTER | جهت معرفی پیام به هنگام ارسال از کلاینت به سرور REGISTER که حاوی اطلاعات است ارسال می‌شود. | request |
کاربرد پروتکل SIP (پروتکل سیپ)
پروتکل SIP برای سیگنال‌دهی و کنترل جلسات ارتباطی تعاملی استفاده می‌شود. موارد استفاده از چنین جلساتی شامل صدا، ویدئو، چت و پیام‌رسانی فوری و همچنین بازی‌های تعاملی و واقعیت مجازی است. این پروتکل به طور قابل توجهی در Voice over IP، حضور و پیام فوری در شبکه‌های نسل بعدی استفاده می‌شود.
کاربرد پروتکل SIP برای بسیاری از برنامه‌های جدید، از جمله تلفن 3G در بسیاری از کشورها اجباری شده است. از این پروتکل می‌توان برای کنترل کنفرانس‌های چند رسانه‌ای اینترنتی، تماس‌های تلفنی اینترنتی و توزیع چند رسانه‌ای، هم در هسته و هم در حاشیه شبکه ارتباطی استفاده کرد.
برقراری ارتباط SIP به چه چیزهایی نیاز دارد؟
برای برقراری ارتباط SIP به فاکتورهایی نیاز است که در این قسمت به بررسی آنها پرداخته می‌شود.
- داشتن حساب یا آدرس سیپ: آدرس SIP معمولاً توسط ارائه‌دهندگان خدمات مربوط به سیپ به‌صورت رایگان در دسترس است و کاربران قادر به ثبت‌نام آنلاین در آن هستند.
- پهنای باند: برخورداری از پهنای باند مناسب سبب افزایش کیفیت ارتباطات تحت شبکه می‌شود. برای سیپ نیز لازم است تا از پهنای باند پایدار و با سرعت استفاده شود.
- سیپ کلاینت (SIP Client): برای برقراری ارتباط به‌وسیله SIP لازم است تا از نرم‌افزار سیپ کلاینت استفاده شود. سیپ کلاینت‌ها قابلیت نصب روی تلفن یا کامپیوترها را دارند.
سؤالات متداول
پروتکل سیپ چیست و به چه منظوری استفاده می‌شود؟
این یک سیستم برای ارتباط بین دستگاه‌های مختلف مانند تلفن همراه و کامپیوتر است که در بستر شبکه فعالیت می‌کند.
کاربرد پروتکل SIP در چه مواردی است؟
این پروتکل در موارد متعددی کاربرد دارد که در مطلب به طور کامل به آن پرداخته شده است.
